Wyspa Słodowa

Początkowo obszar wyspy Słodowej obejmujący także wyspę Młyńską był słabo zabudowany. Nie było też prawie szaty roślinnej. Wyspa była miejscem lokalizacji młynów mieszczańskich, kościelnych i państwowych oraz łaźni prywatnych i miejskich. Istotną rolę odgrywał młyn wodny św. Klary zlokalizowany pomiędzy wyspą Słodową a wyspą Bielarską. Pozostał po nim most św. Klary i fragmenty ceglanych przyczółków. Aż do II wojny światowej wyspa Słodowa nazywała się Vorderbleiche (Bielarska Przednia), co było pamiątką po płótnie bielonym w średniowieczu przez siostry klaryski, do których należały obie wyspy. Było to zarazem jedno z miejsc, w których rodził się wrocławski przemysł. Działo się tak za sprawą działających od XV wieku słodowni, od których pochodzi obecna nazwa wyspy. Działalność przemysłową dopełniały wspomniane młyny św. Klary oraz młyny Feliks i Maria na sąsiedniej wyspie Młyńskiej. Wszystko zmieniło się w XVIII wieku, gdy wyspę Słodową objęto rozbudową fortyfikacji na prawym brzegu Odry. Po likwidacji murów obronnych na początku XIX wieku wschodnia część wyspy po obu stronach ulicy Vorderbleiche (obecnie nieistniejącej) została objęta gęstą zabudową mieszkaniową, a zachodnia pozostała zadrzewiona, z dzierżawionymi przez prywatnych mieszkańców ogrodami o charakterze użytkowym. Na ich terenie z inicjatywy radnego miejskiego Maksa Kalkrennera w latach 1926-1928 powstało miejskie schronisko młodzieżowe z kąpieliskiem Sonnenland (Słoneczna kraina). Lokalizacja posiadała sprzyjające warunki pod kątem nasłonecznienia. Wykonano tutaj prewentorium dla dziewcząt zagrożonych gruźlicą, kierowane przez doktora Hauckego, chirurga szpitala w Praczach Odrzańskich. Zespół pawilonów projektu architektów Schimrera i Tuchego funkcjonował po południowej stronie wyspy jako schronisko dla dziewcząt, ambulatorium i kąpielisko. Posiadał formę w konstrukcji szkieletowej częściowo z podcieniami nad brzegiem Odry. Przy kąpielisku rzecznym z trzema basenami i piaszczystą plażą do kąpieli słonecznych, ulokowano 40 kabin – przebieralni. Centralna polana była otoczona pasem drzew i krzewów, poszerzonym w części zachodniej. Dodatkowo tereny zieleni upiększały rabaty kwiatowe. Elementem pierwotnej kompozycji przestrzennej był niewielki pagórek na zachodnim skraju wyspy i luźna grupa drzew. Opisane zagospodarowanie było jedynym w historii wyspy publicznym założeniem o charakterze rekreacyjnym. W dalszym czasie wyspa stopniowo zmieniała funkcję z przemysłowo-rzemieślniczej na kulturalno-turystyczną, z myślą o młodzieży i środowisku akademickim. We wschodniej części obecnej wyspy Młyńskiej wzniesiono siedzibę korporacji studenckiej (ul. Wyspa Słodowa 10), na której tyłach prawdopodobnie utworzono zamknięty ogród rozrywkowy. W budynku przy dawnej ulicy Vorderbleiche 2 zlokalizowano dom studenckiej korporacji „Arminia”. Zabudowa wyspy Słodowej została zniszczona w czasie oblężenia Festung Breslau w 1945 roku. W trakcie wojny armia niemiecka zainstalowała na wyspie stanowiska artylerii, co naraziło ją na częste bombardowania. Do dziś przetrwała tylko jedna kamienica - typowy dla Wrocławia, XIX-wieczny budynek mieszkalny. Zniszczona zabudowa po wojnie została rozebrana w celu stworzenia terenów spacerowych i wypoczynkowych. Pozostałości młynów pierwotnie planowano zaadaptować pod siedzibę Muzeum Etnograficznego. W latach 70. zostały wpisane do rejestru zabytków, jednak ze względu na ówczesne uwarunkowania zostały zburzone w 1975 roku. Przez wiele lat ważniejsza była wyspa Bielarska, lepiej zagospodarowana, wyposażona w urządzenia dla dzieci, leżącą na trakcie biegnącym ze Śródmieścia przez przerzuconą w latach 70. żabią kładkę i dalej w stronę wyspy Piasek, Ostrowa Tumskiego i Starego Miasta. Wyspa Słodowa położona była wówczas wyraźnie na uboczu. Można było na nią wejść tylko od wschodu, niewielkimi mostami łączącymi ją z wyspami Bielarską i Młyńską – to właśnie tamtędy biegł główny szlak spacerowy, de facto omijający wyspę Słodową. Na co dzień była jednym z wielu okolicznych terenów rekreacyjnych wyposażonym tylko w ścieżkę zdrowia. Wyspa nie przyciągała tłumów. Wyjątkiem były koncerty. W latach 80. pod szyldem „Rock na Wyspie” występowała tu czołówka polskiego rocka (Perfect, TSA, Dżem). Od lat 90. miejsce to było znane głównie dzięki juwenaliom.
Funkcjonowanie wyspy radykalnie zmieniło się po roku 2000, kiedy to w pierwszej kolejności zrealizowano kładki pieszo-rowerowe, łączące wyspę Słodową z wyspą Piaskową – kładka Piaskowa (2002) oraz z ulicą Bolesława Drobnera, bulwarem Słonecznym i osiedlem Nadodrze – kładka Słodowa (2003). W latach 2005-2006 wyspę poddano całościowej rewitalizacji z myślą o młodzieży i turystach. Zagospodarowanie uwzględniało zejścia do wody, tarasy widokowe i miejsca spotkań. W 2008 roku w ramach projektu „Artyści zewnętrzni – out of sth” ozdobiono elewację istniejącej kamienicy trzema wielkimi muralami. Wyspa w bardzo szybkim czasie zyskała sympatię i liczne grono odwiedzających. Urosła do rangi miejsca kultowego i uwielbianego przez młodzież. Stała się plenerem masowych imprez tj. majówka, noc świętojańska i inne cykliczne wydarzenia. Zainteresowanie przerosło oczekiwania gospodarzy miasta. Z czasem jednak ze względu na uwarunkowania i specyfikę wyspy zaczęły się tutaj pojawiać zachowania marginalne i niepożądane. Akty wandalizmu, brak sanitariatów i intensywne użytkowanie, doprowadziły do szybkiej degradacji terenu.
Po fali krytyki, która przetoczyła się przez media miasto rozpoczęło wdrażanie nowej formuły użytkowania wyspy Słodowej. Po 2010 roku została poddana reorganizacji pod względem technicznym, organizacyjnym i społecznym. Wprowadzono kontenery sanitarne z toaletami, monitoring wizyjny, przerwy techniczne w funkcjonowaniu obiektu. Stworzono możliwość odpłatnej dzierżawy ogródków gastronomicznych zacumowanych przy nabrzeżu. Działania miękkie skupione były na aktywności społecznej (kino plenerowe, zawody sportowe, koncerty). W centralnym punkcie zbudowano niewielką scenę. Stworzono projekt „Aktywne parki”, którego celem było zachęcanie mieszkańców do ćwiczeń i promocja aktywnego stylu życia. Reorganizacja przywróciła pozytywny wizerunek miejsca. Podniosła standard, bezpieczeństwo i jakość utrzymania.
W latach 2018-2020 przedwojenną kamienicę przebudowano w nowoczesny wielofunkcyjny obiekt, co było poprzedzone konsultacjami społecznymi przeprowadzonymi przez miasto.

Wyspa Słodowa należy do archipelagu wysp odrzańskich położonych w centrum miasta, pomiędzy Starym Miastem, a Śródmieściem. Sąsiaduje z wyspą Bielarską (na północ), Młyńską (na wschód), Piasek, Daliową i Tamką (na południe). Znajduje się w połowie drogi od rynku do dworca Nadodrze. Otoczenie po drugiej stronie rzeki stanowi: od południa - gmach Uniwersytetu Wrocławskiego, od zachodu - most Uniwersytecki i Kępa Mieszczańska, od północy - nabrzeże wzdłuż ul. Bolesława Drobnera, a od wschodu – kościoły i klasztory na wyspie Piasek i Ostrowie Tumskim.
W wyniku rewitalizacji w latach 2005-2006 ukształtowanie terenu i kompozycję roślinną podporządkowano potrzebie spotkań młodzieży. W środku wyspy wyznaczono miejsce na masowe imprezy plenerowe, a na terenie całego założenia zieleni rozlokowano stanowiska zachęcające do spotkań w większym gronie.
Wyspa Słodowa połączona jest z sąsiednimi wyspami i bulwarami za pomocą kładek i mostów. Kładka Słodowa łączy wyspę Słodową z ulicą Bolesława Drobnera. Kładką Piaskową dostaniemy się na wyspę Piasek. W północno-wschodniej części wyspy znajduje się most św. Klary, będący pozostałością nieistniejących młynów.
We wschodniej części wyspy zachowała się jedyna przedwojenna kamienica nr 7, którą przebudowano w centrum biznesowe ze strefą gastronomiczną i tarasem widokowym na szczycie.

Wyspa Słodowa posiada obecnie charakter parku miejskiego, przede wszystkim w części centralnej i zachodniej, którą charakteryzuje luźny drzewostan skupiony głównie w północnej części, a rozproszony w południowej. W ramach inwestycji w 2005 roku wykonano nasadzenia drzew liściastych, krzewów liściastych i pnączy ozdobnych (900 szt.), krzewów i roślin dywanowych, bylin, założono trawniki oraz zachowano starodrzew. Drzewostan tworzą głównie gatunki: robinia akacjowa z domieszką kasztanowca pospolitego, klonu pospolitego, dębu szypułkowego, jesionu wyniosłego, platana klonolistnego, wiązu szypułkowego, topoli czarnej, lipy drobnolistnej i grabu pospolitego. Pagórek w części zachodniej obsadzono okrywowym winobluszczem pięciolistkowym.