Park Kleciński

Obecnie miejski i otwarty dla wszystkich, pierwotnie miał odmienne funkcje i użytkowników. Park Kleciński powstał po 1878 roku jako prywatny ogród przy pałacu rodziny Schottländerów - właścicieli majątków w podmiejskich Partynicach i Borku.  Projektant - wrocławski ogrodnik krajobrazu Hermann Lüdtke - twórca między innymi  skweru św. Macieja - umiejętnie wykorzystał pejzaż doliny Ślęzy. Powstał park w konwencji ogrodu krajobrazowego landscape garden o genezie romantycznej, który zachwycał współczesnych ozdobnymi kompozycjami pleasure ground.

W latach 1878-1882 wzniesiono w Partynicach pałac dla Juliusa Schottländera - późniejszego inicjatora i częściowo fundatora nie tylko parku Południowego, ale także pobliskiego Toru Wyścigów Konnych. Wokół budowli o historyzujących formach francuskiego i północnoniemieckiego renesansu, założono park z bramą i podjazdem od północy. Realizatorem projektu Lüdtkego był ogrodnik krajobrazu - Hugo Richter, późniejszy twórca parku Południowego i dyrektor Wrocławskiego Ogrodnictwa Miejskiego. Do 1890 roku sprawował on funkcję głównego ogrodnika w majątku Schottländera i kształtował park przez ponad dziesięć lat. W granicach założenia przy domu mieszkalnym ogrodnika funkcjonowało niewielkie ogrodnictwo ze szklarniami. Richter specjalizował się wówczas w uprawie drzew i krzewów owocowych oraz winorośli. Efekty swojej pracy prezentował na wystawach ogrodniczych, między innymi w roku 1886 roku, odnosząc duże sukcesy. Kolejnym opiekunem parku do 1915 roku był ogrodnik Alfred Bretzel.

W okresie nazistowskim - Schottländerowie - kupiecka rodzina żydowska, pochodząca z Ziebic, została pozbawiona majątku. Pałac w Partynicach wraz z parkiem również został przejęty przez państwo i od 1938 roku użytkowany przez wojsko.

Po 1945 roku pałac uległ rozbiórce, a park pozbawiono ogrodzenia i bramy. Stał się parkiem miejskim, pierwotnie jedynie o zasięgu osiedlowym, obecnie bardzo popularny ze względu na lokalizację nad Ślęzą. Funkcje parku spacerowego zostały poszerzone o możliwość aktywności sportowej i zabawowej dla dzieci.

Utrzymana w nurcie niemieckiej szkoły ogrodniczej Lenne-Meyera, łączyła swobodny układ salonu ogrodowego i ścieżek spacerowych z geometrią otoczenia pałacu. Ozdobne elementy o regularnych obrysach, określane w ówczesnej sztuce ogrodowej angielskim terminem pleasure ground, były projektowane jako kobiercowe (dywanowe) kwietniki. Wiemy, że wykorzystywano tu rośliny aklimatyzowane i egzotyczne.

Park zajmuje czworoboczny obszar wydłużony wzdłuż Ślęzy. Niegdyś górował nad nim pałac z wieżą i tarasami. Rolę łącznika między architekturą, o malowniczej bryle, a przestrzenią ogrodową spełniały schody, podcienia, tarasy, ale też fontanna od frontu i bogate kompozycje kwiatowe. Wśród roślin rączniki (Ricinus gibsonii), pachnotki (Perilla frutescens) i palmy (Pritchardia filifera). Część z nich, zimą przechowywana w pałacu lub szklarni, latem w ogrodzie uzyskiwała najpełniejszą ekspozycję. Ścieżka obwodnicowa z jednej strony kierowała uwagę na nurt rzeki, ze sztucznie założonymi kaskadami, z drugiej na wewnętrzne polany, w tym główne wnętrze ogrodowe - tzw. salon przy elewacji pałacu. Indywidualną cechą terenu jest obniżenie w kierunku rzeki i w kierunku południowym. Park był zamknięty nie tylko fizycznie dzięki ogrodzeniu, ale także widokowo w wyniku nasadzenia pasa drzew i prawdopodobnie krzewów wzdłuż granic, oprócz brzegu rzeki.

Obecny układ ścieżek został rozbudowany o kilka wejść na teren parku, gdyż pełni on także funkcję komunikacyjną. Miejscu pałacu i podjazdu zostało symbolicznie zaakcentowane placem  i geometryczną kompozycją. W skarpę wbudowano siedziska w układzie amfiteatralnym. Daje to możliwość realizacji wieloosobowych wydarzeń sportowych, artystycznych i festynów. Dużą atrakcją dla dzieci jest plac zabaw z nieszablonowym wyposażeniem.

Dominuje swobodna kompozycja zieleni wysokiej. Nieregularnie rozmieszczone stare okazy drzew z największą koncentracją na obrzeżach parku. W centralnej części parku rozległe polany z pojedynczymi okazami starych drzew. Strukturę przestrzenną zieleni wzbogacają liczne grupy krzewów (szczególnie współczesnych).

Zasadniczą część drzewostanu, podobnie jak w innych miejskich parkach Wrocławia budują gatunki rodzime. Tu w składzie gatunkowym, okazałe dęby szypułkowe (Quercus robur), jesiony wyniosłe (Fraxinus excelsior), lipy (Tilia cordata, Tilia platyphyllos), wiązy szypułkowe (Ulmus laevis), buki pospolite (Fagus sylvatica), graby pospolite (Carpinus betulus). W warstwie krzewów rodzime głogi (Crataegus monogyna).

Wśród gatunków obcego pochodzenia pojedyncze okazy drzew o wyróżniających się cechach budowy: rzadko spotykany kłęk kanadyjski (Gymnocladus dioicus) – o liściach podwójnie pierzasto złożonych (stare okazy tylko w Parku Szczytnickim i Ogrodzie Botanicznym). Ponadto z obcych gatunków, stare okazy: platana klonolistnego (Platanus x hispanica ‘Acerifolia’), wiązowca zachodniego (Celtis occidentalis), jabłoni ozdobnej (Malus sp.) 

Niezwykle efektowna grupa miłorzębów (Gingko biloba) stanowi wyróżnik kompozycji zieleni parku, szczególnie w okresie jesiennego przebarwienia liści.